Učenik: Dobar dan, profesore. Danas smo učili o Duklji, prvoj državi dukljanskih Slovena. Možete li mi objasniti zašto se ta država zvala Duklja?
Profesor: Naravno. Duklja je dobila ime po starom gradu Duklji, koji se nalazio blizu Podgorice. Takođe, to ime je bilo u upotrebi jer je ranije, u rimsko doba, na toj teritoriji postojala rimska provincija Dukleja.
Učenik: Razumem. A koje teritorije je Duklja obuhvatala?
Profesor: Duklja se prostirala od Boke Kotorske na zapadu, pa sve do rijeke Bojane na jugu, dok je na severu njen uticaj dosezao do izvora rijeke Pive.
Učenik: Zanimljivo. Ko je bio prvi vladar te države?
Profesor: Prvi poznati vladar Duklje je bio Arhont Petar. Znamo za njega zahvaljujući pečatu koji je ostavio. Njegova titula „arhont“ potiče iz Vizantije i znači upravnik jedne oblasti.
Učenik: A šta je sa knezom Vladimirom? Čuo sam da je i on bio važan vladar.
Profesor: Tačno. Knez Vladimir je bio značajan naslednik. Njegova vladavina je bila povezana sa makedonskim vladarom Samuilom. Vladimir je čak bio zarobljen i odveden u ropstvo, ali je kasnije oženio Samuilovu ćerku Kosaru.
Učenik: Da li je ta borba između Duklje i Vizantije bila značajna za njenu nezavisnost?
Profesor: Apsolutno. Najznačajnija bitka bila je Barska bitka 1042. godine, kada je knez Vojislav uspeo da porazi vizantijsku vojsku kod Tuđemila, čime je Duklja postala nezavisna od Vizantije.
Učenik: Hvala vam, profesore. Sada mi je mnogo jasnije kako je Duklja nastala i kako je postala samostalna država.
Profesor: Drago mi je da si razumeo. Ne zaboravi da pročitaš dodatno o Barskoj bitki u udžbeniku. Vidimo se na sledećem času!
00:00 - 00:13 - SPEAKER_00
Dobar dan, dragi učenici. Ja sam Radovan Mihajlović, profesor istorije. Danas ćemo učiti o Duklji ili kasnije Zeti, o prvoj državi dukljanskih slovena.
00:15 - 02:48 - SPEAKER_00
Prije nego što počnemo o samoj toj državi da učimo, svakako ćemo spomenuti zašto naziv Duklja. Prije svega zbog samog grada Duklje, starog grada Duklje se nalazi nedaleko od Podgorice, u mjestu Urogami. I takođe, jedan od razloga jeste svakako zato što je prije toga, tokom rimske istorije, na toj teritoriji postojala provincija Dukleja.
Kada govorimo o teritoriji Duklje, ona se prostirala od Boka Kotorske, pa sve do rijeke Bojane, a na sjeveru do izvora rijeke Pive. Kada govorimo o prvim vodarima koji su poznati u tom periodu, morate svakako uzeti u obzir da u tom periodu nisu postajale televizije, nisu postajale kamere. Jednostavno nije bilo mnogo istorijskih dokaza. Zato prvi istorijski dokaz o vladaru Duklje jeste pečat Arhonta Petra i zbog toga se smatra da je on prvi vladar Duklje.
Zašto Arhont? Pa to je titula u vizantijskome carstvu koja je naminjena namjesniku i upravniku određene teritorije. Kada govorimo o knezu Vladimiru, on je njegov naslednik, tačnije to je sledeći vladar Duklje u kojem imamo, malo značajnije istorijske dokaze. Njegova vladavina je svakako vezana za vladara makedonskih slovena, Samuila. Jedan od najznačajnijih događaja jeste 997. godine kada je Samuilo zavladao teritorijom Duklje.
Tada je knez Vladimir tom prilikom je zarobljen i odveden u ropstvo. Međutim, nakon toga knez Vladimir je oženio čerku. Samuila, Kosaru i narodski rečeno tom prilikom nam i razdobi upravo nad Dukljom i Dračkom oblasti. Kada govorimo o tom periodu svakako je nastala jedna lijepa knjižena odjela, to jeste Vladimir i Kosara, o čemu ćemo govoriti nešto kasnije.
02:50 - 07:08 - SPEAKER_00
Sledeći vladar je Samuila. Međutim, što se tiče teritorije same kneza Vladimira i samog njegove vladavine, ona se završila nakon smrti Samuila zato što u tom periodu makedonska država nakon njegove smrti dolazi do unutrašnjih sukoba oko vlasti, borbe za vlast. I knez Vladimir je bio žrtva tih sukoba kada je u 1016. godine ubijen u Prespi.
U tom trenutku Vizantija opet zauzima te teritorije koje je zauzimala makedonska država i u tom periodu do izražaja dolazi knez Vojislav koji je takođe rodonačelnik dinastije Vojislavljevića. Kada govorimo o knezu Vojislavu, on je svakako značajan zbog pokušaja da se osamostavi od Vizantije. Uvršno je dizao nekoliko ustanaka, međutim svakako najznačajniji događaj jeste iz 1042. godine kada je došlo do Barske bitke ili mjesto Tuđemili.
A kada govorimo o samom tom događaju, on je značajan iz viša razloga. Prije svega u tom trenutku Vizantija je velika država koja se prostire na Balkanskom polu. Dok je Duklja država koja se prostire u tom trenutku od same rike Bojene do Buka Kotorske. Međutim, u tom trenutku dolazi do sučeljavanja te dvije vojske.
Sama Dukljanska vojska je u tom trenutku i brojčano veoma slabija. Međutim, uz veoma dobru taktiku, tako što su tokom noći Vizantijska vojska, je iznenađena i na brzom strategijom i efikasnom je poražena u tom trenutku. O detaljnijem događaju povodom te bitke svakako možete naći u vašem učbeniku, što vam preporučujem da pročitate.
Kada govorimo o samim posljedicama te bitke, jeste svakako proširenje teritorije, da u tom trenutku Dukljanska teritorija zahvata, za teritoriju od rijeke Neretve pa sve do rijeke Bojane. Takođe, veoma značajan i najznačajan događaj jeste i samostajaljenje od same Vizantije i takođe i proširenje izvan granica, a tačnije izvan rijeke Bojane.
U samim izveštajima povodom ove bitke je takođe veoma značajno i prvo spominjanje termina Zeta, to jeste naziv za oblast teritorije Duklje, koju ćemo kasnije koristiti. Tokom ove lekcije svakako smo se sreli sa nekoliko nepoznatih termina, tokom predavanja ili u samom učbeniku. Prije svega, to jeste Župa, to je teritorijalno upravna jedinica, na čijem se čelu nalazi Župa.
Arhon, to jeste vizantijska titula za namjesnika neke oblasti, određene oblasti. Pečat je zaštitni znak neke ustanove ili samog vladara. Dok, kada smo pričali o Tuđemilskoj vladari, bitki, borbi, svakako se spomenula riječ taktika, što predstavlja ratnja vještina u toku same bitke. Sada, na kraju, svakako bih spomenuo da obratite pažnju na sam položaj i naziv Duklje.
Gde se ona nalazila, koje teritorije je ona obuhvatila i kako je taj naziv nastao. Takođe, da obratite pažnju prije svega na prve vladari, kao što je Arkon Petar. I svakako, na kraju, bih naglasio da obratite posebnu pažnju na Baarsku borbu u mjestu Tuđemili 1042. godine, kada je se Duklja samostalila od Vizantije i znatno proširila svoje teritorije. To je bilo sve za danas, dragi učenici. Do sledećeg vidjenja. Prijatno!
Comments