Ishodi učenja. Tokom učenja učenik odnosno učenica će moći da razlikuje srednju i trenutnu brzinu. Da zna što je srednja putna brzina, da objasni šta je srednja pomeraj na brzine, da objasni šta je trenutna brzina i da analizira pravac i smer vektora trenutne brzine.
Srednja brzina. U isto vrijeme različita tijela mogu preći različite dužine puteva i veličina koja će nam o tome govoriti zove se srednja brzina. Ako navedem u neke primjere da recimo: za jedan čas avion pređe zna to duži put nego automobil, ali automobil kreće duži put nego pješak.
Srednja brzina je količina pređenog puta u vremenskog intervala ako je sati obilježje u dužinu vremenskog intervala. Ako put koji pređe tokom tog intervala, formula za srednju brzinu srednje jednako je skroz X/T. S obzirom na to da određuje pređeni put u jedinici vremena. Ovako definisana srednja brzina predstavlja odnosno zove se i srednja putna brzina. Srednja putna brzina je skalarna veličina ali o tome ćemo nešto kasnije.
Jedinica za brzinu da se iz ove definicije knjizi da je jedinica za srednju brzinu metar u sekundi odnosno kilometar na čas. Pomeraj i srednja promjera ima brzina kao samo definiciju.
Pomeraj materijalne tačke možemo reći da je ona jednaka razlici krajnje i početne kordinate odnosno Delta X1, X2. Pomeraj može imati i negativnu vrijednost ako je X2 manje od X1 odnosno kada se telo kreće u suprotnom smjeru od X, srednja putna brzina ona će biti jednaka količnik u pomeraj i vremenskog intervala u toku kojeg je taj pomeraj napravljen. Srednje jednako je deo da skroz DeltaX u trenutku T1 položaj tijela je X1 u trenutku T2 položaj je X2, znači već srednje jednako X2 minus X1.
Srednja formirana brzina može imati pozitivno i negativno brojna vrednost pozicije. Kada se tijelo pomera u smjeru X-sove a negativna kada se pomera u suprotnom smjeru. Apsolutnu vrednost mora da bude jednaka pređenog puta, ona može biti manja i samo neko sve vrijeme kreće u istom smjeru. Pređeni put jednak apsolutne vrijednosti pomeraja.
Ovdje imamo jedan zadatak i on je jedan primjer košarkaš na treningu. Za 7,5 sekundi trči od jednog do drugog koša i istim pravcem se vrati do centra igrališta. Dužina igrališta rastojanje od kože do kosti 26m. Odredi je taj srednjem i Srednju pomeraju u brzinu košarkaša u kretanju. Jeste jednako jednoj i po dužini sa igrališta stoje... 1,5 puta 26m to je 39m pomirila sam DX će biti rastojanje od jednog komada centra i ono iznosi 13m srednju putnu brzinu. Srednje jednako je skroz se znači pređeni put smo izračunali da je to 39m dat nam je podatak. Kada je vrijeme 7,5 sekundi dobićemo srednje u putnu brzinu da je 5 zarez 2 (5,2) m u sekundi srednju pomeraju u brzinu.
Znači deo T/X krste Dx nam je 13m, vrijeme smo rekli da je 7,5 sekundi i dobićemo da je ona iznosi 1,703 m u sekundi trenutna brzina, srednja brzina nam govori mnogo o kretanju tijela kada nju znamo.
Mi znamo samo u stvari tu prosečnu brzinu na posmatranog delu puta ali ne znamo da li se tijelo sve vrijeme kretalo tom brzinom ili je to kretanje bilo promjenjive kretanje tijela, je potpunosti povezano. Ako znamo položaj i ako znamo brzinu tijela naravno u svakom trenutku da bi smo došli do definicije trenutne brzine.
Imam ovdje jedan primjer i lijepo je imamo položaj tijela koji se mijenjao na ovaj način koji je prikazan na tabeli. I ako mi želimo da odredimo brzinu u trenutku T jednako jednoj sekundi mi ćemo to uraditi tako što ćemo računati srednje brzine u svim ovim manji vremenskim intervalima pričam u svaki interval počinje da tim trenutkom T jednako 1 sekundi. Ovdje vidimo da se smanjivanje vremenskog intervala oko trenutka T jednako 1 sekundi pre srednja brzina približava vrijednosti 10 znači 10 m u sekundi i mi na ovaj način možemo definisati trenutnu brzinu da je to granična vrijednost koji se približava srednja brzina kada vremenski interval T je evo.
Ovde i formule, srednja putna brzina ukoliko tokom vremena tijelo pređe put onda i njegova srednja putna brzina .. tijelo pređe put, onda i njegova srednja putna brzina je jednako XT.
Srednja putna brzina je pozitivna skalarna veličina zato što su pređeni put i vrijeme pozitivne skalarne veličine. Fizičke veličine mogu biti skalarne i vektorske. I skalarne veličine su veličine koje su određene brojnom vrijednosti u jedinica mjere. Znači srednja putna brzina je skalarna veličina jednostavno - primer recimo mater skalarna veličina: četiri kilograma, četiri je brojna vrednost a kilogrami jedinica mjere.
Osim skalarnih veličina postoje i vektorske veličine. Vektorske veličine su veličine koje su određene brojno vrijednosti odnosno pravcem, smerom. Brzina je ustvari vektorska veličina. Srednja pomeranja brzina je količnik pomjeranje vremenskog intervala ukoliko u toku kojeg je taj promjera i napravio. Znači da trenutna brzina srednja pomeraj na brzinu beskonačno malom vremenskom intervalu ne jednako Dx vektar trenutne brzine je unije
Se neko telo kreće ovde imamo položajem 1-2 i već brzine ima pravac tangente na pitanju u smjeru kretanja tijela. Ovo bi bilo sve za danas. Vidimo se sledeći čas.
Comments